Gaur, Ama Hizkuntzaren Nazioarteko Eguna

Hona hemen Irina Bokovak, UNESCOren Zuzendari Orokorra, adierazten duena "Ama Hizkuntzaren Nazioarteko Eguna" den honetan: 

Con motivo de este Día, hago un llamamiento para que el potencial de la educación plurilingüe se reconozca en el mundo entero, en los sistemas educativos y administrativos, en las expresiones culturales y en los medios de comunicación, en el ciberespacio y en los intercambios comerciales.          

Irina Bokova, Directora General de la UNESCO

Izan ere, eleaniztasunari indarra eman behar zaio ez bakarrik hizkuntz nagusiak bultzatzeko gaurko garaien premien arabera; baita beste ama hizkuntzek, indartsuak nahiz hizkuntzen multzoen ahulena, beren nazioarteko onarpena eskura dezaten. Nola ez, mundu mailan garapen iraunkorra ahalbidetzeko. 

Hizkuntzei buruzko bi prestakuntza-ekimen

                                          Hizkuntza proiektua egiteko Mintegia (I, II)

Azaroaren 29an izan genuen 2. saioa; honetan beraun  partaideak diren ikastetxe bakoitzeko hizkuntza batzordearen egoera nahiz asmoak zeintzuk ziren alde batetik eta sentsibilizazio fasearen ekimenak nola bideratu ziren bestetik gertatu ziren saioaren 1. zatiaren punturik garrantzitsuenak. 

Ondoren diagnostiko fasearen “ikasleen hizkuntza ingurunea” eta “ikastetxearen ingurunearen” atalak jorratu ziren (tresnak, txostenak, adibideak). Honez gain kontraste gisa bizpahiru (LH, BH) ikastetxeren hizkuntza proiektuei buruz hitz egin zen. Hona hemen batek, K. Mitxelena eskolak,  Eskola Hiztun Bila jardunaldian aurkeztutako hitzaldia.

          

    "Kulturartekotasuna eta Hizkuntzak indartzea" ikastaroa

Azaroaren 23an amaiera eman genion urriaren 19tik astean behin garatzen ari ginen kulturartekoa eta hizkuntzak indartzea delako ikastaroari. Ordutik saio bakoitzaren ildoa nahiz erabilitako tresnak ala baliabideak komentatu dira blog honetan. Baita partaideen elkarreraginaren bidez sorturiko ondorioak ere.  

23ko saioan gairik nagusiena hizkuntza errefortzuko irakaslearentzat ebaluaketaz marko edo erreferentzia bat edukitzea izan zen. Jakina honetaz baliaturik Ikaslearen Norbanako Planari ere begirada bat eman zitzaion. Gainerakoan ebaluazioaz hitz egiterakoan gertatu den prozesua nahiz erabilitako tresnak ere atxikitu beharko lirateke gai honen barruan. Azkenik ikasturtez ikasturte honen guztiaren ondoren Memoria bat egiteak zentzu osoa erdiesten du.

Bestaldetik gogoratu behar da hezkuntza-gai honi buruz Eusko Jaurlaritzaren asmo berriak -Ikasle Eorkinei Hezkuntza-arreta emateko II Plana- blog honetan (azaroaren 21eko post edo sarreran) iragarri zirela. Baita dokumentura joateko aukera ere.

Honez gain Amelia Barquínen saioan (ikastaro honen 2.a) parte hartu zutenei bidali zitzaien azkenotan harengandik iradokitutako liburua: kulturarteko gatazkei buruz Catalunyan Joan Canimas zein Francesc Carbonellek argitaratutako obra.

Bukatzeko hizkuntza indartze prozesuetan -etorkinen 2./3. hizkuntzaren jabekuntzan- Lehen Hizkuntza (ama hizkuntza) nahitaezko garrantzia azpimarratzen ari da non-nahi.

Gauzak horrela, eta aldez aurretik eman beharreko urratsak kontuan harturik, iaztik LACM (Lengua Árabe yCultura Marroquí) programa dago Bizkaiko eta Arabako ikastetxe batzuetan (Gipuzkoan arabiera-eskola batzuk eman dira hainbat tokitan).

Azkenik, aurten abian da LCCR (Lengua, Cultura y Civilización rumanas) programa Getxon, Gernikan eta Ordizian. Guztira 5 talde eta ia 90 ikasle.

VII Jardunaldi pedagogikoa Kale Dor Kayiko: Eskola-absentismoa gainditzeko gakoak

Azaroaren 28an Kale dor Kayikók antolaturiko VII Jardunaldi Pedagogikoa ospatu genuen Donostiako Berritzegunean, aurtengo leloa Eskola- absentismoa gainditzeko gakoak delarik.

Marko legalaren aurkezpenarekin hasi ginen: Hezkuntzaren derrigortasuna, hezkuntza eskubide unibertsala bezala eta hortik Pedro Carnicero ikuskariak Eskola-Absentismoaren aurka aritzeko erakunde desberdinetatik garatzen diren prozesuetaz hitzegin zuen.

Donostiako Berritzegunearen izenean Lui García Gurrutxaga aritu zen gero.

Gure berritzeguneak aurkeztutako gaia Eskola Arrakasta guztiontzat izan zen, ekitatea bermatzeko eta inklusioarako dauden oztopoak gainditzeko gakoak edo giltzarriak.

Bilboko Pio Baroja ikastetxeak aurkeztu zigun esperientzia inspiratzailea izan zen, Ikasketa Buruak mezu oso positiboa luzatu zigun: ikasleengan itxaropen altuak izan behar ditugula, familiak gureganatu behar ditugula, ditugun baliabideak era eraginkorrean erabili behar ditugula eta batez ere jarrera derrotistek porrota sortarazten dituztela.

Kale dor Kayikoko hezitzailea den Ainara Pinak ere familiekin lana egiteko , berdinen arteko elkarekintzan abiapuntutzat harturik, ideiak ere eman zizkigun

Bukatzeko ikasleen eta familien bizipenak ere bideo baten bidez entzuteko aukera izan genuen.

Bukatzeko gure Donostiako Berritzegunearentzat hezkuntza eragile desberdinekin: elkarte, ikasle, familia, irakasle, beste erakundeekin elkarlanean jardutea helburu estreategikoa dela esan beharra dago.

Beraz denoi zorionak!!  

Kulturartekotasuna eta hizkuntzak indartzea 3. saioa eta azkeneko berriak

Azaroaren 9an Amelia Barquínen saioa izan eta gero aste bat beranduago ikastaroaren parte-hartzaileentzat antolatuta zegoen 3. saioari heldu zitzaion. Aurreko jardunaldiei birpasa eman ondoren, hirugarren saio honetako gairik nagusienak Hizkuntza Tratamendua, alde batetik, eta Ikaslearen Norbanako Plana, bestetik, izan ziren. Denborarik ezean lehenengoa bakarrik jorratu ahal izan zen.

Elkarreraginean egon eta zenbait txosten nahiz iradokizunak komentatu ondoren hona hemen saioan ateratako zenbait ondorio edo ildo nagusi:

Entzumena prozesuaren garrantzia.

Ahozko trebetasun honetatik hizkuntzarekin zer ikusia duten beste trebetasunak ere kontuan hartu behar direla.

Ahozkoaren ulermena (entzumena) landu behar da, ahaztu gabe zer den entzutea ere edo entzuten jakitea ere jokoan dagoela.

Hiztegiaren garrantzia.

Hizkuntzen jarrerak irakatsi egin behar direla.

Hizkuntza Proiektuaren erreferentzia ikastetxe batean.

Hizkuntzaren jabekuntzaren faseak begiztatzea.

Hizkuntza ikaskuntzaren oinarriak present izatea.

Hizkuntza programa(zioa)-ren marko bat izatea

BESTALDETIK, AZKENEKO BERRIEK diotenez Hezkuntza Saileko arduradunek plan berria mahai gainean jartzea erabaki dute. Izena: "2016-2020ko eskola inklusiboaren eta kultura artekoaren eremuan Ikasle Etorkinei Hezkuntza-arreta emateko II Plana".

"Erkidegoko Herritar Etorkinen Integrazio eta Partaidetza Sozialerako Foroaren Hezkuntza Batzordea"n aukeztu dute. Baita beste foro batzuetan ere. Ekarpenak egiteko epe bat jarri nahi dute.

IREKIA webgunean daukazue aurrerapen moduan.

Badugu kulturaniztasuna. Ba al dugu kulturartekotasuna?

Amelia Barquin izan dugu gurekin Donostiako Berritzegunean, “Kulturartekotasuna eta hizkuntzak indartzea” ikastaroaren barruan. Gaia, Kulturartekotasuna ikastetxean: indarguneak, dilemak eta erronkak.

Ertz askotako gaia da eta -hizkuntzaren ikuspegitik garatzeko ekarri badugu ere- aukera izan dugu elkarbizitzaz, errespetuaz, eskolaren zereginaz, kontsumismoaz, pobreziaz, identitateaz, generoaz... eta beste hainbat gaiez jarduteko. Gai mardulak denak, Barquinek berak dioen moduan, “temazoak”.

Leun mintzatzen da Amelia Barquin. Batzuetan xuxurlatu besterik ez, esaten duena barru barrutik aterako balitzaio bezala. Eta emeki azaldu dizkigu hausnarketa sakon batean sortutako galderak eta gogoetak, gure artean presente eginaz ikastetxeetan ditugun ikasle “diferente” guztiak, ikasle guztiak baitira diferente. Saiora ekarritako "besteek" izena dute: Rachid, Aixa, Samira... Izena dute Amelia Barquinen bizitzan ere izena dutelako. Eta horrek egiten ditu benetakoagoak entzun dizkiogun hauek bezalako pentsamenduak:
     "Etorkinak dauzkaten eskolak eta gelak hobeak dira besteak baino?"
     "Etorkinen seme-alabarik gabeko eskolek ez dute ondo prestatzen bizitzeko."
     "Noiz uzten diote etorkinen seme-alabek etorkinak izateari"
     "Bere habia egiteko lastoaren bila dabilen neskarekin... erantzukizuna daukagu"

Zer pentsatu ematen dute entzundakoak, baina ez da entzunaldia eta barruko gogoeta soilik izan, geuk ere aukera izan dugu eskoletan ditugun esperientziak azaltzeko eta ditugun kezkak partekatzeko, une askotan elkarrizketa bilakatu den ikastaro saioan.

Lau orduko emanaldia motza egin zaigu eta gehiago sakontzeko gogoz geratu gara, munduan dugun erronka handienetakoa baita etorkinen eta migrazioen gaia eta, era berean, aukera paregabea barruan ditugun aurreiritzi inkontzienteekin lan egiteko.

Ondorengo bideoan ikus dezakezue azalpenaren zati bat, saioaren tonua nola izan den ikusteko aukera ematen duena.

Amelia Barquinek idatzitako artikuluak eta kulturartekotasunaren gaian egindako ekarpenak ezagutzeko, interesgarriak dira ondorengo helbideak:
Kinka (bere bloga)
Amelia Barquin irakaslea
Argitalpenak

"Kulturartekotasuna eta hizkuntzak indartzea" ikastaroa: 1. eta 2. saioak

Aurten ere ikastetxeei esaten zaie “ikasle etorkinentzako hezkuntza-arretarako plana: kulturarteko proiektua eta hizkuntza indartzeko proiektua (2012-2015)” ikastetxeko urteko planean zehaztuta agertu behar dutela (ikusi “ildo estrategikoen eta lanabesen laburpen taula, I eranskina, 16-17 ikasturtea antolatzeko hasierako ebazpenean).

Honek esan nahi du zehaztutako planaren arabera gai honekiko estrategiak nahiz jarduerak zabaldu behar direla urtean zehar. Hauetako batzuk hizkuntza indartzeko irakaslearenak –ikastetxean irakasle honek zer funtzio bete behar dituen eta hau garatzen hasteko zer baliabide dituen - gertatzen dira. Beraz aldez aurretik hau guztia zehaztua badago hobeto.

Honetaz hitz egin zen pasa zen urriaren 19an noiz eman baitzen “kulturartekotasuna eta hizkuntzak indartzea” delako ikastaroaren 1. saioa.

Hurrengo saioei begiratuta 1. saio horretatik ondorioztatzen diren hainbat gai aipatzeko modukoak lirateke. Hona hemen batzuk:

1,.Talde bereziak ala ez egitea (noiz, non,…)

2.-Hizkuntzen antzekotasuna (hizkuntza erromanikoak,…)

3.-Ama hizkuntzaren garrantzia (oinarrizko ezagupenak,…autoestima,…)

4.-Familiaren eragina (giroa, senideen artekoaren garrantzia,…)

5.-Testuinguru soziolingüistikoaren eragina (esperientzia,…)

6.-Eskolako partaide antzekoak (ikasleen jatorria,…)

7.-Eskolaren plana (kulturarteko plangintza, hizkuntzena,..)

8.-Ebaluazioa (ikaslearen errealitatea,…)

9.-Hizkuntzen trataera integratzailea (bateratua,…)

10.-Eleaniztasun ideia (kontzeptua, tresnak,…)

11.-Autoestimaren garrantzia (tutoretza,….)

12.-Hizkuntza orokorraren prozesuak (entzumena,…)

………………………………………….

2. saioan, eta kulturarteko esparruaz hitz egiteko gonbidatu bat izango dugu, hain zuzen ere HUHEZI-Mondragon Unibertsitateko irakaslea den Amelia Barquín. Unibertsitateko "Berrikuntza eta esku-hartzea testuinguru kulturanitz eta eleanitzetan" delako departamentuan lan egiten du. Kasu honetan 2. saio hau irekita izango da eta tratatutako gaia honako hau izango da:

“Kulturartekotasuna ikastetxean: indarguneak, dilemak eta erronkak”

Nahi izanez gero saioan parte hartzeko eta izen-ematea egiteko esteka hau eskura duzu: 

http://g01.berritzeguneak.net/eu/actividades_detalle.php?codigo=1670G01C08

Bestaldetik Amelia Barquinen bloga ezagutzeak emango liguke aukera gaurko egunetan gai hauen presentzia izateko.

Hizkuntza Proiektua egiteko Mintegiaren 1. saioa

Azken aldi honetan hezkuntza eremuan diren zenbait erakundetik (E.J.) Hizkuntza Proiektu bat garatu behar dela esaten da. Egia da garai honetan hizkuntzek beste protagonismo bat dutela eta euren aprendizaia gero eta beharrezkoagoa suertatzen ari dela. Hizkuntzak ikasi eta menperatzean, komunikazioa, bizitzaren errepresentazioa eta ikasteko prozesuak dira nahitaezko alorrak hiztunek aurrera egin dezaten era arrakastatsu batean.

Beraz Donostiako Berritzegunean (G01) bestelako eskaera kontuan hartzeaz gain aurrekoa abiapuntu bihurtzen da. Asmo orokor horrekin antolatzen dugu “euskara ardatz eta ikasle eleaniztunak helburu dituen Hizkuntza Proiektuari buruzko” Mintegia. Bataz beste Hizkuntza Proiektuaren sentsibilizazio fasean (ikusi diapositiba) ondo adierazten dira gizartean gertatu zaizkigun aldaketak eta aldi berean Hizkuntza Proiektuaren beraren zentzua.

Lehenengo saioa burutua (urriak 11), beste sei gelditzen dira asmoak errealitate bihurtzen joateko.

Hizkuntza Proiektuari buruzko Mintegiaren amaiera

Donostiako Berritzegunean Hizkuntza Proiektuaren Mintegiaren azkeneko saioa (7.a) burutu eta gero hasieratik bukaeraino egindako ibilbideari begirada bat ematea nahitaezkoa da. Hortik doa segidan adierazten dena. 

Batez beste Hizkuntza Proiektua aztergai moduan izatean bospasei azpigai nagusi jorratu dira: 

-Ikastetxeko Koordinazioa (Partaideak-Arduradunak) 

-Diagnosia ( ikastetxe batek dituen informazio iturririk gehienak profitatuz) 

-Garapena (Helburuak zehazteko tresnak, Hizkuntzaren planteamendua) 

-Garapena (Plan Estrategikoa) 

-Baliabideak teknologi berrietan (Moodle), informazioa 

-Ikastetxeen esperientziak partekatu 

Prestakuntzaren ikuspegitik agian beste batzuen artean aspektu bat gailentzen da. Nola egin ikastetxe bakoitzak daraman hizkuntzekiko esperientziak bat egin dezala besteek daramatenarekin?. Hain zuzen ere hortxe dago koska ze gero Mintegiaren saioetan zehazten diren galderak zein atazak denei baliagarriak suertatu behar baitzaizkie. 

Beraz, emandako iradokizunak zein aholkuak alde batetik eta erabilitako tresnak zein baliabideak bestetik ildo horretatik zihoaz, hots, nolabaiteko kutsu orokorretik ikastetxe bakoitzean duen kutsu partikularrera abiatzeko ildotik. 

Gainerakoan ez da esan behar formakuntza honen partaide ororen arteko elkarreragina funtsezkoa suertatzen denik.

Saioaren amaieran, baliabide hornitzearen ildotik jarraituz, Mintegiaren aplikazioan (Moodle) Ignacio Vilaren hitzaldi bati ("Prácticas educativas en entornos plurilingües") buruzko bideoa aipatu eta ikusi zen oso gainetik. Interesgarria delakoan hemen ere txertatzen da. 

Minutu batzuen edukiak:
4:20- Inmigración y niveles educativos parecidos
8:50- Creciendo la diversidad
10:00-Los últimos 7 años, Plan Inclusión, interculturalidad, plurilingüismo
12.45-Competencia plurilingüe
14:40-Una lengua base
19:02-Incorporación tardía, aulas de acogida
23:00-Aprender una lengua....
24:30-Prácticas educativas y predominio lengua oral
27:00-Incorporación todas las lenguas
..................

Bukatzeko Hizkuntza Proiektuaren erronka honekin Mintegi honen bidez urrats bat eman dela esan genezake, aurrerantzean ere beste urrats batzuk faltako ez zaizkigula kontuan harturik. 

Hizkuntza Proiektua lantzeko Mintegiaren 6. Saioa

 Joan den asteartean (apirilak 19) egindako saioan Ikastetxeko Hizkuntza Proiektua aurrera eramateko ibilbidearen beste atal batzuk jorratu ziren.

Bata Diagnostiko Fasearena zen. Aurreko saioan aztertua bazen ere honetan Ebaluazio Diagnostikoak ematen duen informazioarekin zer egin edo nola planteatu gai hau aritu ginen aurreko saioan adierazitako taula bat bete eginez. Dudarik gabe parte hartzen duten ikastetxeen komentario nahiz ekarpen onuragarriez baliaturik egin ahal izan zen.

Beste atal bat azkeneko honetatik eratortzen da: Garapen faseari hasiera ematen zaionean zer alderdi hartu kontuan, zer tresna eta zertarako, jakina adibide batzuk zein gogoetarako ideien laguntzaz.

Gainerakoan iturri ezberdinetako txostenak nahiz informazioak erabili ziren.

Ondorioa: Eleaniztasunerantz bidean Diagnostiko fasea garrantzitsua bada Garapenarena beste hainbeste edo gehiago dela esan liteke, noski Ikastetxeko benetako beharrizanei heltzeko aspektu ezberdinak era egoki batean zorroztu badira.

Arrazakeria ikasgelan-Incidentes racistas en el aula

Martxoaren 11an ikasgelan arrazakeriarekin zer ikusi duten gertaerei buruzko saio bat (Incidentes racistas en el aula) izango dugu Donostiako Berritzegunean. Izan ere, saioaren hizlariak -Kepa Otero- eskarmentu handia dauka arrazakeria gaia tratatzeko estrategietan. Beraz, saio horretatik aurrera bere proposamenak, egokiak izateaz gain, arazo horren inguruko beste ikuspegi bat edukitzeko baliagarriak izango zaizkigu.

Sos arrazakeria webean eskegituta dagoen baliabide bat ("Manual para la prevención y gestión de incidentes racistas en el aula", Kepa Otero) funtsezkoa litzateke. Adibide gisan, 1.7 atalean ("La transmisión de la desconfianza") kulturartekotasunak bere eragina behar bezala garatzeko adierazten dituen komentarioen artean azpimarratutako hiruzpalau lerro: 

 "Hemos visto, pues, los efectos que tiene la sociedad de la desconfianza en lo económico, en lo político y en lo social. Trataremos ahora de acercarnos al reflejo que ello tiene en lo educativo, antes de plantear alternativas (en el capítulo siguiente). Así, analizaremos por un lado las dudas que plantea la existencia de una amplia bibliografía sobre interculturalidad para posteriormente ver el reflejo que tiene en el currículum y libros de texto". 

Esan bezala, gai honekiko esperientzia nahiz hausnarketak trukatzeko unea ezin hobea martxoaren 11ko saioa. Informazio gehiago eta izen ematea egiteko aukera helbide honetan aurki dezakezu. 

Mintegia: Aniztasunaren erantzuna-Hizkuntza Sendotzeko Bidean (HIPI)

Hizkuntza errefortzuko irakasleak nahiz ikastetxeak dituzte erronka ederrak inklusio gaia lantzen joateko. Kultur anitza ezaugarria duen gizartea behar den bezala garatzeko nahitaez kulturartekotasuna nahiz hizkuntz anitzen gaiak plazaratu behar dira eskolan.

Nola interpretatu kulturartekotasuna?

Zer garrantzi eman hizkuntzari?

Noraino duten garrantzia hizkuntzaz kanpo diren alderdiak?

Zenbat urtetan ikasten da hizkuntza?

Zer esan ebaluaketari buruz?

Ongi legoke ikasleari norbanako plana egitea?

Hasi besterik ez dugu egin. Galdera hauek baino gehiago egingo baitira Donostiako Berritzegunean, urriaren 20tik aurrera, antolatzen den Mintegi honetan: 
Aniztasunaren erantzuna-Hizkuntza Sendotzeko Bidean (HIPI). Erantzunak, ohi bezala, saiatuko gara erantzuten.

IZEN-EMATEA